Sual:
Rəsul müəllim, ilk öncə diqqətinizi “İrəvan” adlı qəzetin nəşrinə çəkmək istərdim. Belə adda qəzet Azərbaycan xalqına, cəmiyyətinə lazımdırmı?
Cavab:
Çox düzgün və təqdirə layiq addımdır. Mən məcburam bir qədər tarixi arayış verəm. İrəvan İran imperiyasının tərkibində olan qismən düzənlikdə və çaya yaxın yerdə yerləşdiyi üçün çox adam yaşadığı yerdir. Adamların sayının artımı əsasən Altaydan gəlmiş türk tayfalarının hesabına 11-ci əsrdən artmağa başlayıb.
İrəvan Ruslar tərəfindən 1828-ci ildə ən axırıncı işğal olunan Azərbaycan torpağıdır. Birinci dünya müharibəsinin axırında 1918-ci ilin mayında zorla yeni yaradılmış Ermənistana verilib. O vaxtı İrəvanda yaşayan əhalinin cəmi 15 faizini təşkil edən ermənilərin əksəriyyəti 1914-cü ildən Türkiyədən qaçmış ermənilər idi.
İrəvanın ətrafında qədim xristian kilsələrinin olması orada ermənilərin yaşadığına qəti dəlalət edən fakt deyildir. 5-ci əsrdə xristianlığın yunan qolu yaranmağa başlamışdı. Onlar Roma imperiyasının tərkibində Konstantinopal şəhərini yaradaraq yeni ortodoks dinlərini yaxın ətrafda yaymaq istəyirdilər. Bütün dinlərdə olduğu kimi bu işi missionerlər həyata keçirir. Həmin o kilsələr Vizantiya imperiyasının pulu ilə missionerlər tərəfindən tikilib və sözsüz yunan kilsələrinin kopiyasıdır.
İrəvanın bir daha Azərbaycanın tərkibində olub olmayacağını bir kənara qoysaq belə İrəvanın Azərbaycan olduğunu unutmaq olmaz. Dünyada gedən qloballaşma prosesi yenə orta əsrlərdə yaranmış xalq millət məfhumunu zəiflədir. Miqrasiyaya üstünlük verən ermənilərin nə müddətə İrəvanda qalacaqlarını söyləmək çətindir.Ona görədə İrəvan adı qorunub saxlanılmalıdır.
Sual:
İrəvan, Göyçə, Zəngəzur, eləcədə digər tarixi Azərbaycan torpaqlarının yaddan çıxmaması üçün fikrinizcə, hansı istiqamətdə siyasət aparılmalıdır?
Cavab:
İlk növbədə güclü Azərbaycan yaradılmalıdır. Azərbaycanın gələcəyini düşünən insan ölkənin dinamik inkişafının yolunda konkret işlər görməlidir. Konkret iş ölkənin inkişafını təmin edə biləcək müasir, sivil qaydalara söykənən rejimin yaradılmasındadır. Bunsuz heç bir milli idealogiya və ya onun tezisləri ola bilməz.
Normal demokratik ölkə yaratmadan milli idealogiya barədə sayıqlamaq ya 1930-cu illərdəki kimi alman nasinalizminə,ya da Stalin totalitarizminə qulluq edə bilər. Siz qəzetinizlə insanların beynindən İrəvan sözünün silinməsinə imkan verməməlisiniz, bu işin mənəvi tərəfidir, camaatda hökümətin müqavimətini qırıb normal rejim yaratmalıdır.
Sual:
Hakimiyyətin Qərbi Azərbaycan siyasəti sizcə, doğrudurmu, ümumiyyətlə bu istiqamətdə ayrıca konsepsiya olmalıdırmı?
Cavab:
Hakimiyyətin heç bir siyasəti düz deyil bunu qərbə şərqə bölmək lazım deyildir. Hərdən belə fikirlər səslənir, qərbi azərbaycanlılar Heydər Əliyevi hakimiyyətə gətirib, ancaq onlar qərbi azərbaycanlılara düşmən münasibəti bəsləyir. Siz klandan başqa kiməsə dostluq münasibəti görmüsünüzsə deyin.
Sual:
Qərbi Azərbaycandan olan bir qrup ziyalı 5 dekabrı Deportasiya Qurbanları günü elan edilməsini təklif edir və bildirirlər ki, bu gün tarix boyu qədim Azərbaycan torpaqlarından deportasiya edilən insanların yad edilməsinə səbəb olardı…
Cavab:
Mənim ümumiyyətlə həmişə yas saxlayıb vay şivən qoparmaqdan zəhləm gedir. Mən başqa bir şey barədə yenidən o torpaqlara qayıtmaq barədə planlar qurmağa üstünlük verərdim.
Sual:
Bir müddət əvvəl Deportasiya Qurbanları Cəmiyyəti adlı təşkilat yaradılıb və bu təşkilat əsasən deportasiya olunan insanlarla bağlı fəaliyyət göstərəcək. Həmdə təklif edilir ki, deportasiya qurbanları ilə bağlı abidə qoyulsun. Sizcə, bu təklif ölkəmizə lazımdırmı?
Cavab:
Bilmirəm, onu bilirəm ki,istəyəndə bizdən çox abidə qoymağa usta millət yoxdur.
Sual:
Rəsul müəllim, Dağlıq Qarabağla bağlı aparılan danışıqlarda Ermənistandan qovulan insanlar icma olaraq iştirak etməlidirmi, ermənilərin Qarabağa status verilməsi tələbinə qarşı olaraq Ermənistanda kompakt yaşayan ərazilərdə Azərbaycanlılara analoji statusun verilməsi məsələsi qaldırıla bilərmi, ümumiyyətlə danışıqlar prosesində dövlət bu amildən istifadə etməlidirmi?
Cavab:
Yaxşı ideyadır, ancaq siz hansı dövlətin bu ideyadan istifadə etməsindən danışırsınız, birdən Azərbaycan hökümətini nəzərdə tutarsınız.
Sual:
Özünüzün gələcəklə bağlı ictimai-siyasi planlarınız nədən ibarətdir?
Cavab:
Xalqı düşdüyü bəlalardan xilas etmək.
Rəsul müəllim salamlayıram sizi.Müsahibənizi oxudum olduqca xoş təsir bağışladı.Çox doğru qeyd etmisiniz hazırki hakimiyyət ilə Qarabağ məsələsinin həlli utopik fərziyyədən başqa bir şey deyil.Demokratik əsaslara söykənən hökümət formalaşmasa bu məsələlərin heç biri həllini tapa bilməz.Yalnız Azərbaycan beynəlxalq arenada Demokratik imic formalaşdırdıqdn sonra nəyinki Qarabağ məsələsi həllini tapacaq hətda Qərbi Azərbaycanın bir necə mahalına ən azı triol statusu da tələb etməyə cürətimz olar.Bütün bunlar bizim haqlı və beynəlxalq hüquq normlarına söykənən tələblərimizdir.Lakin hazırki totalitar rejimin deyəcək belə deyək də,dili olmadığı üçün bütün bunlar qeyri müəyyən vaxta qalıbdır.Artıq 20-ildir Qarabağ məsələsi dalana dirənmiş vəziyyətdədir 30 il tamam olduqdan sonra Ermənilər artıq orada yeni nəsilin formalaşdığını əsas gətirərək heç bizlə masa arxasına əyləşməyəcəklər.
Fikirlərinizlə razıyam.
Rasul muellim saxata prezidentin saxta sözləri ilə(torpaqlarımızı sülh yolu ilə və yaxud möharibə yolu ilə azad edeceyik) Atası sonra isə oğlu bu xalq neçə dəfələrlə aldadılıb…..Ama artıq xalq bu sözlərə inanmır ve sadece gülür…Ancaq acınaqlısı odur ki xalqda Qarabağa və itirilmiş digər torpaqlar qarşı olan sevgi mehf olmaqdadır….bu gedişlə yaxın 10 ilə tam mehf olacaq…Qəlbində vətən sevgisi olan.bir kəsin bunları görməsi və bir şey edə bilməməsi inanın çox çətindir..Mən vətənimi çox sevirəm və təkcə Qqarabağı yox Təbrizli Azərbaycanı görmək ən böyük arzumdur…..RAsul müellim indiki prosesin sualı olmasada eyr vaxtınız olsa bütöv azərbaycan haqqında fikirlərinizi bizimlə paylaşardınız……….Əvvəlcədən təşəkkürlər…….
Resul mellim bugunoxudugum bir yazida qeyd edirlerki siz prezdentliye namizedliyinizi vere bilmersiniz cunki.bizim qanun vericilikde varmis ki eger Azerbaycandan 10 il kenarda yasayirsansa namizedlik qeyde alinmir siz bu meseleni nece hel ede bileceksiniz
O qanuna görə Azərbaycanda prezidentliyə namizəd 10 ildən az Azərbaycanda yaşamamış adam ola bilməz.Mən Azərbaycanda 50 il yaşamışam .
Вместо реальных шагов для решения проблемы вокруг Карабаха, нелегитимная власть, извлекает выгоду из существования угрозы войны: орет о том, что наш военный бюджет равен бюджету Армении, подразумевая – доходы от отката военных военно-технических контрактов равны половине бюджету Армении. Власть в Азербайджане ничего внятного, я бы сказал вменяемого, не в состоянии предложить, кроме антиармянской истерики. Яркий пример такой истерики – это как Сергея Гюрджиана, гражданина Российской Федерации, не пустили в самолет, не посадив на борт азербайджанской авиакомпании AZAL. Никак не могу понять, каким образом, этот человек мог бы угрожать безопасности Азербайджана? Ведь лже-президент говорит, что военный бюджет больше бюджета Армении. Ведь Азербайджан не является ядерной державой, следовательно, даже если допускать, что лже-президент не ворует откаты от военно-технических контрактов, проблема Карабаха не может быть решена одним военным путем, так как никто не поверит, что страна, не пускающая гражданина РФ на самолет из-за его фамилии, военные операции проводит не в целях этнической чистки, а для восстановления территориальной целостности, принципа незыблемости послевоенных (имеется в виду границы после 1945 года) границ и для обеспечения равных прав граждан на территории Карабаха до 1987 года, когда не менее 30-40% населения названного района составляли азербайджанцы.
Если Азербайджан с таким авторитетом, как сегодня, таким первобытно-общинным уровнем соблюдения прав человека начнет войну – это приведет к полной утрате суверенитета.
Потому, мне кажется, что проблема Карабаха может быть решена только на законодательном, исполнительном, медийном, дипломатическом уровне ДОКАЗЫВАНИЕМ возможности сосуществования армян и азербайджанцев в юрисдикции Азербайджана. Вне всяких сомнений, в таком доказывании нужны аргументы. Спрашивается «какие аргументы?» Всё, что говорил выше это надо реально доказывать, а не кукарекать как ХОРУЗ. Сегодня в Азербайджане права самих азербайджанцев соблюдаются хуже, чем в Римской империи. Нынешняя власть лучший союзник армянских сепаратистов, ибо она сама доказывает невозможность существования иных народов в этой тирании. Поэтому, если Азербайджан станет настоящим демократическим государством, где соблюдаются права человека и свободы личности переговорный процесс, по формуле «экономическое, культурное, социальное самоопределение национальной группы, ограниченная территориальной целостностью государства» станет убедительным. Надеяться, что армянские сепаратисты легко согласятся – наивность. Вот, здесь как раз-то и нужен аргумент, аргумент отсутствия иной формулы, чем та, которая выше. А таким аргументом должна служить реальная, мощная, национальная армия, вооруженная не С-300, которые при вероятном конфликте с армянскими ВС, будут просто заблокированы на уровне БВМ (бортовая вычислительная машина, которая сопряжена с системой распознавания «чужой-свой»), а высокотехнологическим оружием из страны, где за малейшие признаки отката конгресс заблокирует любую сделку.