Əsas səhifə

“Azərbaycana elə Rusiya ərazisi kimi baxırdı.”

Aprel 26, 2013 tərəfindən Rasul Guliyev - Rəsul Quliyev 0 Şərh

 

 

 

 

Əvvəli

İranda 1847-ci ildə Nəsrəddin şah Qacar hakimiyyətə gəldi. O, atası Məhəmməd şah Qacarın oğlundan çox, İranda qəhrəman kimi xatırlanan Abbas Mirzənin nəvəsi olaraq tanınırdı. Anadan olandan Təbrizdə yaşamış Nəsrəddinin şahlıq heç fikrindən belə keçmirdi. Elmi təfəkkürə malik olan bu adam həyatını təbiətin qoynunda keçirib, kənd təsərrüfatı ilə məşğul olmaq istəyirdi. Atası Şah Məhəmməd rəhmətə gedəndən sonra Əmir Kəbir tərəfindən göndərilmiş süvarilər arxasınca gəlib, onu şah elan etmək üçün Tehrana aparmaq istəyəndə, Nəsrəddin onları qovdu. Fars dilində bir söz də bilməyən Nəsrəddinin türk dilində onları söyüb qovmaq istəməsinə baxmayaraq, onu zorla faytona oturtdular və Tehrana gətirib şah elan etdilər. Nəsrəddin şah Qacar qısa bir müddətdə nəinki fars, hətta fransız dilini də öyrəndi. 2 ildən sonra o, xalq arasında “fars dilində ən gözəl nitq söyləyən şah” tituluna malik idi. Fars dilində şeir yazmağa başlamışdı. Heç vaxt dövlət işləri ilə məşğul olmamış şah (adətən, şahzadələr 10 yaşından dövlət işlərinin həllində iştirak edirdilər) əsas gücünü iqtisadiyyatda, hərbdə və elmdə Avropa tipli reformalar etməyə yönəltmişdi. İranın Azərbaycanı birdəfəlik itirdiyi 1828-ci ildən 3 il sonra dünyaya gəlmiş şah, bu torpaqların onların olduğunu, onun qanını daşıdığı Qacarlar nəslinin 300 ildən çox Qafqaz Azərbaycanının  hökmdarları olduqlarını qəbul edə bilmirdi. Azərbaycana elə Rusiya ərazisi kimi baxırdı.

Dünyada gedən mürəkkəb siyasi proseslərdən o qədər də başı çıxmayan 16 yaşlı Nəsrəddin şah, hakimiyətə gələndə imperiya dağılmağın astanasında idi. Vilayətlər, demək olar ki, mərkəzi hakimiyyətə tabe olmurdu, xəzinə boş idi, ordu yox dərəcəsindəydi, ümumi yaranmış xaosda hətta səfirliklərin işçilərinin məvacibini verməyə pul çatmırdı. Ölkəni bu vəziyyətdən Baş nazir vəzifəsini daşıyan təcrübəli Əmir Kəbir xilas etdi. O, qətiyyətlə bütün sahələrdə təcili reformalara başladı. Şahın elmə, təhsilə, ümumiyyətlə, yeniliyə olan tükənməz meylindən istifadə edib, ölkədə ilk univeristetin açılması və ilk qəzetin çap olunması fərmanlarını ona imzalatdı. Şah məmuniyyətlə bu işləri görürdü. Ancaq tezliklə şahın çoxsaylı qohum-əqrabası sarayda Əmir Kəbirin əleyhinə fikir yarada bildilər, onu taxt-tacı ələ keçirmək cəhdində suçlayıb, şah fərmanı ilə vəzifəsindən azad etdirdilər. Yaxın qohumlarının canfəşanlığına baxmayaraq, şah onu edam etdirmədi. Ancaq bir müddətdən sonra şah sərxoş olan vaxt ona Kəbirin cəzalandırılması fərmanını imzalatdırdılar. Şah ayılana qədər, gecəylə – 1852-ci ilin yanvarında onu öldürdülər.

Şah Nəsrəddin hakimiyyətinin ilk iki ilində Avropada daha çox fransızlara isti münasibət bəsləyib, İranın siyasətini Fransanın dəstəkləməsi istiqamətində iş aparırdı. Qonşusu, böyük bir əraziyə malik olan Rusiya ilə dostluq münasibətləri yaratmaq da onun siyasətinin əsas istiqamətlərindən biri idi.

Ardı Var

QARABAĞ: Müqavimətsizlikdən Doğan Faciə (2011) Kitabından

Azəri, QARABAĞ: Müqavimətsizlikdən Doğan Faciə
, , , , , , , , , , ,

Rasul Guliyev - Rəsul Quliyev haqqında

Rasul Guliyev is the former Speaker of the Parliament of Azerbaijan (1993-1996) and is currently leader of the Open Society Party, one of Azerbaijan’s opposition parties. He is a passionate proponent of democracy. He actively participates in efforts to secure democracy and human rights in Azerbaijan, an oil-rich nation by the Caspian Sea and a former Soviet Republic. He writes and speaks out forcefully against the dangers of resurgent dictatorships in the former Soviet Republics. Mr. Guliyev resigned from his post as Speaker in 1996 to protest the human rights violations, censorship policies, widespread bribery and corruption, and anti-democratic policies of the Heidar Aliyev regime. Since that time he and his relatives and colleagues have been continually harassed by the government, now headed by Heidar Aliyev’s son, Ilham. Mr. Guliyev and his family live in political exile in the United States. During the past several years Mr. Guliyev has devoted his efforts to writing political and historical books that reveal the realities of life in Azerbaijan today. His books have enjoyed widespread interest in the Azeri diaspora forced to leave their homeland because of political persecution. Millions now live across Europe, in Russia, and the U.S. Recently, when excerpts from his latest book were published in an opposition newspaper in Azerbaijan and the book began selling within Azerbaijan, the government intervened to halt its distribution. Mr. Guliyev has presented briefings to US policy makers in numerous forums, including those sponsored by the National Democratic Institute (NDI), the International Republican Institute (IRI), the Congressional Human Rights Caucus, the Carnegie Endowment for International Peace, and the Kennan Institute of the Woodrow Wilson International Center. He has testified before the US Congress’ Helsinki Commission (Commission on Security and Cooperation in Europe) on the issue of Elections, Democratization, and Human Rights in Azerbaijan. Government Service and Political Involvement Following a career in the oil industry (in 1992 Mr. Guliyev was named Vice President of SOCAR, the State Oil Company of Azerbaijan Republic), and with the advent of Azerbaijan’s independence from the Soviet Union, Mr. Guliyev became involved in the political process in Azerbaijan. He served as Speaker of the Parliament during the early years of independence but became increasingly disenchanted after former KGB General Heidar Aliyev seized power. Since the late 1990’s he has been a leading opposition figure and party leader. In 2005 he was his party’s candidate for the parliamentary elections, but was prevented from returning from exile to Azerbaijan to participate in the election process. In dramatic events, the government closed and sealed off the airport to prevent his plane from landing and arrested many of his supporters. Despite this, he garnered the majority of votes in his precinct – yet the authorities would not validate his victory in this election that international observers decried as marred with irregularities and falsifications. Two years later Mr. Guliyev co-founded the Open Society Party and was elected party leader. Since the 2008 presidential elections, the entrenchment of Ilham Aliyev’s power, and the growing reliance on Azerbaijan by the US, repression in Azerbaijan has increased. Journalists and American-educated Azeri bloggers have been arrested for talking and writing against Ilham Aliyev and his family. The office and home of a leading human rights activist was recently bulldozed by the government. This climate creates dilemmas for the U.S. government which looks to Azerbaijan for energy resources for the West and for cooperation with regional security needs. The next Azerbaijan presidential election will be held in 2013. Ilham Aliyev will be the leading candidate. The opposition in Azerbaijan has been crushed. And under Aliyev’s leadership and direction, the country’s Constitution has been amended to remove term limits and set the stage for Aliyev’s being “president for life.” It is in this context that Rasul Guliyev is renewing his efforts to remind and inform U.S. policy makers of the on-going repression and corruption that plagues Azerbaijan, and encouraging U.S. policy makers to speak out about these realities. Personal Rasul Guliyev is married to Elmira Guliyeva, formerly an oil engineer. He is the father of three and has six grandchildren.
Rasul Guliyev - Rəsul Quliyev → tərəfindən yazılmış bütün yazılara bax

Hələlik heç bir şərh yoxdur... İlk cavab yazan siz olun!

Cavab qoy

Sistemə daxil olmaq üçün məlumatlarınızı daxil edin və ya ikonlardan birinə tıklayın:

Gravatar
WordPress.com Loqosu

WordPress.com hesabınızdan istifadə edərək şərh edirsinz. ( Çıxış /  Dəyişdir )

Twitter rəsmi

Twitter hesabınızdan istifadə edərək şərh edirsinz. ( Çıxış /  Dəyişdir )

Facebook fotosu

Facebook hesabınızdan istifadə edərək şərh edirsinz. ( Çıxış /  Dəyişdir )

İmtina

%s qoşulma

%d bloqqer bunu bəyənir: